Ζιροντού, Ζαν

(Jean Giraudoux, Μπελάκ, Oτ Βιεν 1882 – Παρίσι 1944). Γάλλος λογοτέχνης και θεατρικός συγγραφέας. Μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο και την εγγραφή του στο École Normal Supérieure, πραγματοποίησε πολλά ταξίδια στην Ευρώπη και στην Αμερική, στην αρχή ως φοιτητής, αργότερα ως δημοσιογράφος και τέλος ως διπλωμάτης. Πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και του απονεμήθηκε το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής. Στον λογοτεχνικό χώρο εμφανίστηκε το 1909, με τη συλλογή διηγημάτων Provinciales, την οποία ακολούθησαν Η Σχολή των αδιάφορων (1911) και Αναγνώσματα για μια σκιά (1917) όπου το οξύ και διεισδυτικό πνεύμα του έδωσε τα πρώτα δείγματα μιας εξεζητημένης κομψότητας. Έγινε διάσημος με τα έργα του Σίμων ο περιπαθής (1918), Amica America (1919) και κυρίως με το Ζίγκφριντ και Λιμουζέν (1922). Χάρη στον βαθύ ανθρωπισμό με τον οποίο ζωντάνευε το δράμα του πολέμου, υπήρξε τέτοια η απήχηση του τελευταίου αυτού μυθιστορήματος, ώστε διασκευάστηκε αμέσως σε θεατρικό έργο που ανέβασε ο Ζουβέ το 1928. Ο Ζ. έγραψε τα διηγήματα: Η Ioυλιέτα στη χώρα των ανθρώπων (1924), Μπέλα (1926), Εγκλαντίν (1927), Μάχη με τον άγγελο (1934) και Εκλογή των εκλεκτών (1938), αλλά είχε ήδη βρει στη θεατρική μορφή τον ιδανικό τρόπο να εκφράζει αρμονικά, εκλεπτυσμένα, φανταστικά παιγνιδίσματα και λεπτούς διαλογισμούς. Το κάπως πιραντελικό δράμα του αμνησιακού Ζίγκφριντ, ακολούθησε η παράξενη παραλλαγή ενός γνωστού μύθου, Αμφιτρύων 38 (1929) που κάτω από την πνευματώδη και σπινθηροβόλα μορφή του έκρυβε μια αόριστη μελαγχολία. Η απόπειρά του να ανακαλύψει μια καινούργια θεατρική αρχιτεκτονική απέτυχε το 1931, με το έργο του Ιουδήθ, αλλά επανέκτησε αμέσως τη θερμή συμπάθεια του κοινού και της κριτικής με τη λεπτή και αφηρημένη φαντασία του Ιντερμέτζο. Ακολούθησαν το Τέσα, η νύμφη με την πιστή καρδιά (1934) και το δηκτικό μονόπρακτο Συμπλήρωμα στο ταξίδι του Κουκ (1935). Η αντιηρωική και αντιμυστικιστική ερμηνεία των κλασικών μύθων επαναλαμβάνεται με το έργο Ο Τρωικός πόλεμος δεν θα γίνει (1936), όπου το τρομερό μυστήριο του πολέμου ερμηνεύεται ως ιστορικό πεπρωμένο, στο οποίο η ανθρώπινη βούληση είναι ανίκανη να αντισταθεί. Απεναντίας, στην Ηλέκτρα (1937), η πρωταγωνίστρια κηρύττει την επανάσταση, αναζητώντας με φανατισμό την απόλυτη δικαιοσύνη, έστω και αν αυτή προκαλεί πένθη και συμφορές. Τα μονόπρακτά του διαπνέονται από μια παράξενη λεπτότητα και θυμίζουν σε μερικούς κριτικούς τον Μισέ. Η ενότητα μεταξύ φυσικού και υπερφυσικού καταλήγει σε δράμα στην αιθέρια Οντίν (1939), διασκευή ενός αρχαίου γερμανικού μύθου, ενώ η αιώνια μάχη του Καλού με το Κακό τελειώνει με την πικρή ήττα του ζεύγους άντρας-γυναίκα στη σκληρή τραγωδία Σόδομα και Γόμορα (1943). Οι γνώμες των κριτικών διχάζονται για τον Απόλλωνα του Μπελάκ (1942), που κατά τη γνώμη ορισμένων είναι ένα έργο πλούσιο σε χυμώδες χιούμορ, ενώ για άλλους είναι μια κουραστική και ρητορική απόδειξη της εξάντλησης μιας άλλοτε φλογερής φαντασίας. Μετά τον θάνατό του ανέβηκαν στη σκηνή, με διαφορετική τύχη, το εκρηκτικό Η τρελή του Σαγιό (1945) που μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο, και το τραγικό Για τη Λουκρητία (1953). Καθοριστικό στοιχείο για την καριέρα του Ζ. υπήρξε αναμφισβήτητα η συνάντησή του με τον Ζουβέ. Στο πρόσωπό του, ο Γάλλος συγγραφέας βρήκε τον ιδανικό ηθοποιό και σκηνοθέτη που φρόντισε να σκηνοθετήσει με αγάπη τα έργα του. Η σφριγηλή πρόζα του μυθιστοριογράφου υποτάχθηκε στον διάλογο, διανθίζοντάς τον με πρωτάκουστους ήχους. Ωστόσο, αυτό το εκλεπτυσμένο και καλοδουλεμένο ύφος δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός, αλλά αποτελούσε προσπάθεια να εκφράσει έναν κόσμο ιδεών που παρουσιάζει μια καθαρή σύλληψη και διάρθρωση και του οποίου ο δυναμισμός και η αξία επιβεβαιώνονται από την παρουσία των έργων του στα καλύτερα θέατρα του κόσμου. Για τον κινηματογράφο ο Ζ. έγραψε τη διασκευή και τους διαλόγους της Δούκισσας του Λανζέ (1942) και το σενάριο και τους διαλόγους για τους Αγγέλους της αμαρτίας (1943).